Cybercrime, internetfraude en phishing

Steeds meer en meer mensen worden het slachtoffer van oplichting via het internet. Phishing is een vorm van internetfraude waarbij u valse berichten ontvangt waarmee geprobeerd wordt om inloggegevens, creditcardinformatie, pincodes of andere persoonlijke gegevens te achterhalen.

In vergelijking met 2018 werden er het afgelopen jaar (2022) maar liefst 7 keer meer klachten ingediend door slachtoffers van phishing. In 2022 konden phishers alles samen 39,8 miljoen EUR aan buit maken (Bron: Febelfin). Deze vorm van online fraude is aldus aan een steile opmars bezig. In dit blogbericht wordt uiteengezet wat het is, hoe u phishing kunt herkennen en wat u er precies tegen kan ondernemen.

Bij phishing proberen internetcriminelen met vervalste en misleidende e-mails of sms’en persoonlijke gegevens zoals codes van kredietkaarten te achterhalen. Door middel van deze bedrieglijke berichten wordt u vaak naar een valse website gelokt die nauwkeurig is nagemaakt om identiek te lijken op die van uw bank of een andere officiële instantie.

Van zodra u op de link klikt en uw persoonlijke gegevens invoert, worden deze gegevens automatisch verzonden naar de oplichters. Deze informatie kan misbruikt worden om toegang te krijgen tot uw e-mail, bank of andere accounts of kan verkocht worden aan andere oplichters.

Maar ook via websites zoals 2dehands of Marketplace kan u opgelicht worden. Steeds vaker worden zogenaamde ‘officiële’ betaalverzoeken toegestuurd. Hierbij stuurt de dader een betaalverzoek waar u op kan klikken. Door het klikken op deze link komt u op een betaalpagina die vaak gelinkt is aan Bancontact. U betaalt als het ware voor goederen, cryptomunten, giftcards, … ten voordele van de dader in plaats van het door u aangekochte product of dienst.

De dader verzilvert de aangekochte producten onmiddellijk zodat het geld onmogelijk door uw bank kan worden gerecupereerd. Bij de betaling is uw pincode vaak niet vereist, immers is uw Face ID vaak al voldoende om de betaling door te voeren.

Het is van groot belang dat u onmiddellijk contact opneemt met uw bank wanneer u het slachtoffer bent geworden van phishing. Zij kunnen al uw rekeningen blokkeren. Vervolgens dient u een klacht in bij de politie om de daders te kunnen opsporen.

Indien u verzekerd bent tegen cyberfraude kan u aan hen de bewijzen overmaken en de terugbetaling vragen van de geleden schade.

U kan ons altijd contacteren voor juridische ondersteuning tijdens dit proces.

Wanneer u toch het slachtoffer bent geworden van phishing, stelt zich de vraag wie er aansprakelijk kan worden gehouden voor de geleden schade.

In principe is de dader gehouden tot gehele vergoeding van de schade. Vaak is deze echter niet identificeerbaar. In dat geval heeft de bank een principiële terugbetalingsplicht.

Artikel VII.44, §1, tweede lid, 1° van het Wetboek economisch recht bepaalt dat het slachtoffer geen enkele aansprakelijkheid draagt indien het onrechtmatige gebruik van zijn betaalinstrument niet kon worden vastgesteld voordat de betaling plaatsvond. De bank heeft dan een principiële terugbetalingsplicht voor bedragen boven de 50,00 euro.

Enkel wanneer het slachtoffer tijdens van het overmaken van zijn betalingsgegevens wist of had moeten weten dat dit gebeurde met frauduleuze bedoelingen vervalt deze terugbetalingsplicht.

Indien er geen sprake is van een grove nalatigheid, noch van enige onvoorzichtigheid of lichtzinnigheid in hoofde van het slachtoffer, blijft de bank gehouden tot haar plicht om de schade terug te betalen.

Banken proberen echter vaak onder hun terugbetalingsplicht uit te komen. U kan zich daarom ook laten verzekeren tegen cyberfraude. Op die manier ontvangt u onmiddellijk een terugbetaling. De verzekering komt niet enkel tussen voor het vergoeden van de geleden schade, maar ook indien u een klacht wenst neer te leggen of een gerechtelijke procedure wenst te starten, kunt u beroep doen op uw cyberverzekering voor rechtsbijstand.

Als u een verdachte e-mail of sms ontvangt, dient u best onmiddellijk een klacht in bij de Politie. Bent u het slachtoffer van phishing of wenst u extra informatie? Dan kan u ons altijd contacteren of een afspraak maken bij ons op kantoor. Wij helpen u met plezier verder.

Indien u een e-mail of sms krijgt, houdt u best de volgende tips in het achterhoofd:

1.      Een bank of eender welke andere officiële instantie zal u nooit vragen om uw pincode of wachtwoorden door te geven via mail of telefoon. Indien u dergelijk verzoek krijgt, mag u ervan uit gaan dat dit een poging tot fraude is.

2.      Een e-mail of sms met veel taalfouten moet de alarmbel laten afgaan. Ook onpersoonlijke e-mails of berichten vereisen extra oplettendheid. Opgelet, want steeds vaker zijn phishingmails en berichten opgesteld in correct Nederlands.

3.      Verifieer grondig de identiteit van de afzender en de links. Bekijk het e-mailadres of het telefoonnummer van de afzender en raadpleeg bij twijfel het internet of de politie. Opgelet, want steeds vaker worden officiële websites nauwkeurig nagebouwd zodat u in de veronderstelling bent dat u te maken hebt met een officiële instantie.

In het algemeen is het aldus van belang om altijd op uw hoede te zijn. Maar het kan eenieder overkomen om slachtoffer te worden van phishing, immers zijn de daders steeds vaker geloofwaardig en maken zij gebruik van betere en overtuigende technieken om mensen in de val te lokken.

Op de website Safeonweb van het Centrum voor Cybersecurity België kan u actuele informatie, alsook een reeks tips terugvinden om veilig te surfen.

Slachtoffers kunnen terecht bij het meldpunt voor (internet)fraude.

Ouders kunnen doelgerichte apps installeren op de smartphone, tablet of Ipad om kinderen te beschermen tegen ongewilde cyberfraude.

Aarzel niet om ons te contacteren voor advies of informatie!